به گزارش : خواب‌رفتن دست و پا را ـ بویژه اگر زیاد تکرار شود ـ باید جدی گرفت، چون ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های متابولیک چون دیابت، تیروئید، عفونت و کمبود ویتامین باشد.
مهم تر آن که، ضعف و بی حسی ناگهانی در یک یا دو اندام بدن در شرایطی می تواند از بیماری ام اس یا سکته مغزی خبر دهد، اما خواب رفتن دست و پا در همه موارد خطرناک نیست و می تواند عارضه ای کوتاه مدت و ناشی از قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب یا عوارض مصرف دارو باشد.
خواب رفتن یا گزگز اندام ها را در چه شرایطی باید نشانه ای خطرناک تلقی کرد؟
خواب رفتن دست و پا اگر به دنبال صدمه به سر و گردن و ستون فقرات یا با ناتوانی در راه رفتن، کاهش پماد سوختگی هوشیاری، اختلال تکلم، تعادل و درد شدید همراه باشد، باید جدی گرفته شود. البته اختلالات بینایی و ناتوانی در کنترل ادرار و ضعف اندام حرکتی نیز از جمله نشانه هایی است که در کنار بی حسی و گزگز اندام ها نباید نادیده گرفته شود.
گزگز دست یک مشکل با دلایل متفاوت
شاید برای بسیاری احساس گز گز و خواب رفتگی، بویژه در انگشتان دست، نشانه بیماری شایعی در میان خانم ها به نام سندرم تونل کارپال باشد که ناشی از آسیب دیدگی اعصاب دست است. مچ دست با نواری از بافت‌های رشته‌ای احاطه شده که در حالت طبیعی از مفاصل اطراف مچ حمایت می‌کند. فضای محکمی که بین این نوارهای رشته‌ای و استخوان مچ قرار گرفته به کانال کارپال معروف بوده و این عصب میانی برای گرفتن حس از انگشتان دست از میان کانال کارپال عبور می‌کند. هر شرایطی که باعث تورم یا ایجاد تغییر در وضع بافت این کانال شود، به آن فشار وارد کرده و عصب میانی را تحریک‌پذیر کند و نتیجه آن سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی انگشت اشاره، شست و انگشتان میانی شود به آن سندروم کانال کارپال گفته می‌شود.
خواب لوزالمعده رفتن اندام هایی چون دست و پا در بسیاری موارد به بیماری های کبدی، کلیوی، عروقی، بافت همبند، کم کاری تیروئید، سرطان ها بویژه سرطان ریه، معده، پستان و تخمدان مربوط می شود. بعلاوه بروز این مشکل، گاه می تواند یک پیش آگهی جدی از سکته های مغزی، ام اس، تشنج و دیسک کمر و گردن باشد. بنابراین خواب رفتن دست همیشه نشانه سندرم تونل کارپال نیست.
کمبود ویتامین E، ویتامین های گروه B و ویتامینB3 نیز می تواند عوارضی چون گزگز دست و پا را به دنبال داشته باشد.حتی مصرف الکل نیز می تواند خواب رفتن دست و پا را به همراه داشته باشد. از سوی دیگر آلودگی با فلزات سنگین چون سرب، آرسنیک و جیوه و نیز مصرف داروهای شیمی درمانی، ضد ویروسی و آنتی بیوتیک ها هم ممکن است عوارضی چون گزگز دست و پا را در شخص ایجاد کند. بعلاوه برخی بیماری های خود ایمنی از یک سو با دیسک کمر یا جابه جایی استخوان های ستون فقرات و از سوی دیگر با خواب رفتن اندام ها همراه است.
خواب رفتگی اندام ها؛ ناگهانی و بی خبر
گاهی احساس گز گز در اندام ها، بدون علت خاصی و به طور هیدروژل ناگهانی فقط در یک اندام بروز می کند. آیا در چنین شرایطی باید این عارضه را نشانه یک بیماری جدی تلقی کرد؟
به یاد داشته باشید، خواب رفتگی قرینه نشان دهنده بیماری های متابولیک چون دیابت و تیروئید یا ناشی از عوارض داروها، عفونت ها و کمبود ویتامین است، اما خواب رفتگی غیر قرینه معمولا ناشی از ضربه، تحت فشار قرار گرفتن عصب، تومور و سکته مغزی است.
خطر ابتلا به ام اس
از آنجا که در نیمی از بیماران ام اس، ضعف و بی حسی در یک یا چند اندام، به عنوان اولین نشانه بیماری دیده می شود، سوزن سوزن شدن انتهای دست ها و پاها و احساس فشار در اندام ها را نباید نادیده گرفت.
معمولا این علائم طی ساعت ها و روزها در بیماری که در آستانه ابتلا به ام اس قرار دارد، ظاهر می شود، اما از سوی وی نادیده گرفته می شود در حالی که در کنار خواب رفتگی اندام ها علائمی چون دوبینی، تاری دید، نداشتن تعادل و اختلال ادراری، می تواند به تشخیص ام اس کمک کند.
سکته مغزی یا میگرن
متخصصان مغز و اعصاب تاکید می کنند، در سکته های مغزی نیز احساس سوزن کرم رژودرم برای از بین بردن جای زخم سوزن شدن در اندام ها، بخصوص در یک طرف بدن و به طور حاد دیده می شود و بر این اساس، نباید از بررسی این عارضه ها به عنوان نشانه احتمالی سکته مغزی غافل شد.
خواب رفتگی اندام ها یکی از علائم همراه میگرن و تشنج است. بی حسی و سوزن سوزن شدن دور لب، صورت و دست ها، البته به طور نه چندان شایع در میگرن وجود دارد و می تواند در مواردی به تشخیص این نوع سردردها کمک کند. همچنین تشنج با بی حسی و گزگز لب ها، انگشتان، دست ها و پاها همراه است.
بیماری های مفصلی مثل آرتریت رومائید (ورم مفاصل)، نقرس و عفونت های ویروسی و باکتریایی مفصل نیز معمولا با عوارضی چون خواب رفتگی اندام ها همراه است.
عارضه ای که درمان می شود
بی شک درمان موفق هر عارضه ای به تشخیص دقیق و صحیح بیماری زمینه ای مسبب آن بازمی گردد که این مساله درباره درمان خواب رفتگی اندام ها نیز صادق است.
از آنجا که سلول های اعصاب محیطی، توانایی بازسازی مجدد را دارند، درمان خواب رفتگی معمولا موفقیت آمیز است. قطره آهن فروزومال بر این اساس اصلی ترین توصیه برای پیشگیری و بهبود کامل این عارضه در چند کلمه خلاصه می شود: حفظ وزن ایده آل، اجتناب از مواجهه با سموم، تمرینات ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف الکل و سیگار.
بهپو
منبع